Teknoloji Rehberi

A
  • Açık Kaynak Kod (Yazılım)
    • Kullanıcıların veya diğer geliştiricilerin uygun gördüğü şekilde kullanıma veya değişikliğe açık hale getirilen herhangi bir programı ifade eder.
  • Ağ (Network)
    • Temel olarak veri paylaşımı amacıyla çeşitli cihazları birbirine bağlayan teknolojidir.
  • Ağ ve Güvenlik Yönetimi
    • Tüm bilgi işlem kaynaklarının kullanılabilirlik, gizlilik ve bütünlük saldırılarına ve hatalarına karşı korunmasını tanımlamak için kullanılan geniş bir terimdir. Ağ yönetimi, şirket içinde veya bulutta barındırılan ağ izleme, ağ güvenliği, ağ otomasyonu ve diğer araçları kullanarak kurumsal ekosistem genelinde ağ trafiğini ve veri akışını düzenleme sürecidir.
  • Network (Ağ) Yönetimi
    • Şirket içinde veya bulutta barındırılan ağ izleme, ağ güvenliği, ağ otomasyonu ve diğer araçları kullanarak kurumsal ekosistem genelinde ağ trafiğini ve veri akışını düzenleme sürecidir.
  • Antivirüs
    • Bir bilgisayardaki dosya ve donanımları sadece virüslere karşı depğil ayrıca casus yazılımlar gibi kötü amaçlı yazılımlardan korumaya yardımcı olmak için kullanılan bir güvenlik yazılım türüdür.
B
  • Back-up (Yedekleme)
    • Bilgisayar sistemlerinin hasar veya arıza durumunda verilerin geri dönülemez bir şekilde kaybolmasını önlemek, sadece kurum veya kuruluşlar tarafından değil son kullanıcı tarafından da verilerin güvenilir bir ortama aktarılması için tercih edilen bir işlemdir. Depolanacak verinin, hangi sıklıkla ve hangi yöntemlerle yedekleneceği verinin önem derecesi göz önünde bulundurularak karar verilmelidir.
  • Bant Genişliği (Bandwidth)
    • İngilizcesi ‘’Bandwidth’’ olan bant genişliği, belirli bir süre içinde bir internet bağlantısı üzerinden aktarılacak olan verinin hem de iletilmesi hem de taşınmasını, iletilen maksimum veri miktarını ifade etmektedir.
  • BT Altyapısı
    • Bilişim teknolojileri (IT) altyapısı donanım, yazılım, ağ kaynakları ve hizmetlerini kapsar. Bir kurumsal BT ortamı bir şirketin kendi içerisinde olacağı gibi bir bulut yapısı içinde de kurgulanmış olabilir.
  • Bulut Güvenliği
    • Bulut bilgi işlem sistemlerinde verileri, uygulama yazılımlarını ve altyapı hizmetlerini korumaya ve güvenli tutmaya adanmış bir siber güvenlik disiplinidir. Bu güvenlik önlemlerinin tamamı bir bulut bilişim ortamını iç ve dış tüm siber güvenlik tehditlerine ve güvenlik açıklarına karşı korumak adına gerçekleştirilir.
  • Bulut Tabanlı Yedekleme
    • Çevrimiçi yedekleme veya uzaktan yedekleme olarak da adlandırılan bulut yedekleme (back up), verileri bulut tabanlı sunuculara yedekleme işlemidir. Bu verilerin bir kopyasının üçüncü taraf bir bulut hizmeti sağlayıcısının sahip olduğu ve yönettiği bir veya daha fazla uzak sunucuda saklama hizmetidir.
  • Bulut Teknolojisi (Bulut Bilişim)
    • Bir bulut hizmetleri sağlayısıcı tarafından bir veri merkezinde barındırılan uygulamalar, sunucular (fiziksel sunucular ve sanal sunucular), veri depolama gibi bilgi işlem kaynaklarına internet aracılığıyla istendiği zaman erişilebilme sağlayan internet tabanlı bilişim hizmetlerinin genel adıdır. Fiziksel veri merkezleri ve sunucuları satın almak, bakımını yapmak ve yönetmek yerine, kullandıkça öde esnekliğine ve maliyet avantajları sağlar.
  • Bulut Yönetimi
    • Bir işletmenin ihtiyaç duyduğu tüm kaynakların IaaS (Hizmet Olarak Altyapı) kapsamında bu kaynaklarının yönetim ve izleme hizmeti de dahil edilerek sunulmasıdır.
C
  • Cloud Migration - Buluta Geçiş (Bulut Migrasyon)
    • Bir şirketin dijital varlıklarını, hizmetlerini, veritabanlarını, BT kaynaklarını ve uygulamalarını kısmen veya tamamen şirket içi veri merkezlerinden ve sunuculardan buluta veya bir bulut ortamından diğerine taşıma sürecidir.
Ç
  • Çağrı Yönetimi
  • Çoklu Ortam
D
  • Dijital Veri
    • Dijital sinyal, sayısallaştırılmış sinyal olarak da bilinir. Bir analog sinyalden belirli örnekler alınır ve analog sinyalin tam karşılığı olmayan dijital sinyal oluşturulur. Girişteki verinin saklanma veya aktarılma şeklinin değiştirilmesiyle elde edilir.
  • Disk Alanı
    • Bir web sitesinin disk alanı, web sitesinin bir sunucuda sahip olduğu ham depolama alanını ifade eder.
  • Dosya Sunucusu (File Server)
    • Bir yerel alan ağına (LAN) bağlı tüm kullanıcıların kullanabileceği dosyaları içeren merkezi depolama alanı olarak görev yapan bir bilgisayardır. Depolanan bu dosyalar gereksinim duyulduğunda kullanıcılar tarafından fiziksel olarak aktarmak zorunda kalmadan bir ağ üzerinden paylaşabilir. Sunucu yöneticisi, hangi kullanıcıların bir dosyayı açmayı, kapatmayı, eklemeyi, silmeyi ve düzenlemeye yetkili olduğu konusunda kurallar belirleyebilir.
E
  • Endüstri 4.0
    • Üreticilerin ürünlerini üretme, geliştirme ve dağıtma yöntemlerinde, Nesnelerin İnterneti (IoT), bulut bilgi işlem, yapay zeka ve makine öğrenimi gibi yeni teknolojileri üretim tesislerine ve tüm operasyonlara entegre etmeleri süreci Endüstri 4.0, 4. Endüstri Devrimi ya da 4. Sanayi olarak adlandırılmaktadır. Bu yeni akıllı fabrikalar, verileri toplayıp analiz eden ve daha iyi karar vermeyi sağlayan gelişmiş sensörler, gömülü yazılımlar ve robotlarla donatılmışlardır.
F
  • Felaket Kurtarma
    • Bir işletmenin veri merkezinizde oluşabilecek herhangi bir felaket anında daha önce belirlenen (RPO: Felaket anında kaybedilmesine izin verilen veri miktarı) ve (RTO: Sistemlerin felaket sonrasında yeniden çalıştırılma süresi) süre içerisinde hizmetlerinin yeniden başlaması esasına dayanan bir çözümdür.İşletmenin veri merkezinde servislerinin çalışmasını engelleyen cryptolocker, siber saldırılar, yangın, deprem, güç kesintisi, iklimlendirme sistemi arızası, doğal afetler ya da platform sorunları gibi durumlarda belirlenen RPO ve RTO sürelerinde servisin geçici olarak felaket kurtarma merkezi üzerinden verilmesi hizmetidir.
  • Felaket Kurtarma Merkezi
    • Bir işletmenin herhangi bir felaketle karşı karşıya gelmesi durumunda, mevcuttaki IT hizmetlerinin en az kayıp ile yeniden çalışabilmesine olanak verecek şekilde hazırlanmış bir merkezdir.
  • Felaket Kurtarma Planı
    • Felaket kurtarma planı (Disaster Recovery Plan), bir işletmenin herhangi bir felaket karşısında sistemlerin çalışır hale gelmesi için fiziksel/sanal sunucuların, depolama cihazlarının, network yapılarının analiz edilmesi ve veri kaybının olmaması veya en aza indirgenmesi için oluşturulmuş plandır.
G
  • Güvenlik Duvarı
    • Özel bir ağın içinde veya dışında herhangi birinin yetkisiz ve kötü niyetli etkinliklerinin önlenmesine yardımcı olmayı amacıyla internet trafiğini kısıtlayan ve yöneten bir bilgisayar ağı güvenlik sistemidir.
H
  • Hack
    • Genel anlamda hack, bilgisayar sistemlerine ya da bir bilgisayar içindeki özel bir ağa izinsiz erişim elde etmek anlamına gelmektedir.
  • Hacker
    • Hacker ya da bilgisayar korsanı, bilgisini sorunların üstesinden gelmek için kullanan yetenekli bilgisayar uzmanı.
  • Hypervisor
    • Tek bir fiziksel makinenin kaynaklarını birden fazla sanal makineye paylaştırarak sanal makinelerin oluşturulması, çalıştırılması ve düzenlenmesi için kullanılan bir yazılımdır. Her sanal makine, kendi işletim sistemine ve uygulamalarına sahiptir. Hipervizör, CPU ve bellek gibi temel fiziksel bilgi işlem kaynaklarını gerektiği gibi ayrı sanal makinelere tahsis eder.
I
  • ISO 27001
    • Uluslararası geçerliliği bulunan sağlam bir bilgi güvenliği sistemi için gerekliliklerin belirtildiği standartlar bütünüdür. Hedef kurumsal bilgiyi muhafaza etmek, gelebilecek her türlü zararı minimize etmek, bilgiyi korumak ve bilginin üzerindeki riskleri analiz ederek riskleri minimuma indirgemektir.
  • IT Güvenliği
    • IT Güvenliği; veri, ağ ve bilgisayar gibi birimlere yapılabilecek tüm izinsiz erişimleri önlemek adına geliştirilmiş bir siber güvenlik stratejisidir. Siber saldırılar tarafından sistemlere ve verilere erişilmesini engellemek ve yüksek bilgi güvenliğini ve entegrasyonunu sağlamayı amaçlar.
  • IT İzleme Hizmetleri
    • İşletmeler için kritik sistemlerin yüksek kullanılabilirliğini sağlamak amacıyla sistemlerin performans sorunlarıyla ilgili uyarı veren ve fiziksel, sanal, hibrit ve bulut altyapı ortamlardaki bu sorunları yönetlerine yardımcı olan bir hizmet modelidir.
  • IT Master Plan
    • BT Master Planı kurumların gelecek projeksiyonları ve stratejik hedefleri doğrultusunda, yeni teknolojilere hızlı adaptasyon, operasyonel geliştirme, hizmet kalitesi iyileştirme, maliyet optimizasyonu gibi BT konularının modellenmesi, planlanması ve devreye alınması konularında sunulan danışmanlık hizmetidir.
  • ITIL
    • ITIL, Information Technology Infrastructure Library sözcüklerinin kısaltılmasıyla oluşmuşturulmuştur ve Bilgi Teknolojisi Altyapı Kütüphanesi anlamına gelir. BT yönetimi prosedürlerini standart hale getirmek ve işletmelerin mümkün olan en kaliteli hizmetleri sunmak adına en yaygın tuzaklardan kaçınmalarına yardımcı olmak üzere tasarlanmış servis yönetim metodolojisidir.
  • IOS
    • IOS Apple tarafından başlangıçta iPhone için geliştirilmiş ancak daha sonra iPod Touch ve iPad'de de kullanılmaya başlanmış bir işletim sistemidir.
İ
  • IaaS ( Infrastructure-as-a-service) Hizmet Olarak Altyapı
    • IaaS (hizmet olarak altyapı), sanallaştırma teknolojileri aracılığıyla işletmelere ve bireylere altyapı kaynakları sunan bir bulut hizmeti modelidir. İşletmelere fiziksel sunucu ve veri merkezi altyapısı satın alıp yönetmenin getirdiği maliyet ve karmaşıklıktan kurtulma imkanı ve kullandıkça ödeme esnekliği sağlar.
  • İnternet Servis Sağlayıcısı
    • İngilizce adı Internet Service Provider (ISP) olarak bilinmektedir. Bir İnternet servis sağlayıcısı genellikle bir ücret karşılığı şirketlere ve kişilere internete erişiminizi sağlayan bir şirkettir.
  • İş Sürekliliği
    • İş sürekliliği; organizasyon, kurum ya da kuruluşların değer yaratan faaliyetlerini, herhangi bir şekilde felaket, kriz ve afet durumunda kritik ürün, servis ve faaliyetlerini krizi önceden oluşturduğu kriz yönetim planları, iş süreklilik planları doğrultusunda çok az zayiatla geçirmesini, kriz anına hazır bulunuşunu ifade etmektedir.
  • İşletim Sistemi
    • İşletim sistemleri (OS), bilgisayar donanım bileşenleri ve uygulama yazılımları ile kullanıcı arasında bir arayüz görevi gören sistem yazılımlarıdır. Her bilgisayar sisteminin diğer programları çalıştırabilmesi için en az bir işletim sistemine sahip olması gerekir. Kullanıcının herhangi bir bilgisayarı veya mobil cihazı işletim sistemine sahip olmadan kullanması mümkün değildir.
  • İşletim Sistemi Yönetimi
    • İşletmelerin kullandıkları çok sayıdaki uygulamaları çalıştırmak için kullanılan işletim sistemlerinin daima sağlıklı bir şekilde çalışır halde tutulması, güncellemelerinin yapılması, entegrasyonların yapılması, izlenmesi ve yönetilmesi gerekmekteddir. Tüm bu sürecin yönetimine İşletim Sistemi Yönetimi denilmektedir.
K
  • KVKK (Kişisel Verilerin Korunması Kanunu)
    • Temel insan haklarından biri olan özel hayatın gizliliğini korumak ve Avrupa Birliği’ne uyum kapsamında 2016 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanmış bir kanundur. Bu kanun verileri işleyen firmalar için uymak zorunda oldukları yükümlülükleri ve kuralları belirlemek ve kişinin temel hak ve özgürlüklerinin zarar görmemesi için bir disiplin sağlanmak amacı taşır.
  • KVKK Uyumlu Bulut Yedekleme
    • Kişisel verilerin sadece sistem yöneticisi erişimine açık olduğu, hizmet sağlayıcı ve yetkisiz kişilerce erişime kapalı olan bulut yedekleme hizmetidir. 
L
  • Linux
    • Linux çekirdeğine dayalı, açık kaynak kodlu bir işletim sistemidir.
  • LUN
    • Türkçede Mantıksal Birim Numarası (Logical Unit Number) anlamına gelmektedir. Bir veri depolama sisteminde fiziksel bir disk gibi görünen ayrılmış bir disk alanına verilen isimdir.
M
  • Managed Services (Yönetilen Hizmetler)
    • Kesintisiz hizmete erişmek, operasyonları iyileştirmek ve maliyetleri düşürmek amacıyla bulut üzerinde sunulan çok sayıda hizmeti içeren bir dizi süreç ve operasyonun sürdürülmesi ve yönetilmesi için dış kaynak kullanılmasıdır.
  • Middleware
    • Middleware, birbirleri ile iletişim halindeki uygulamalar arasında, tekrar eden görevleri gerçekleştirmek amacıyla yer alan ara yazılımlardır.
P
  • PaaS
    • Uygulama barındırma veya geliştirme için gerekli olan donanım ve yazılım araçlarını ve çok daha fazlasını içeren, geliştiricilere yeni bir uygulama geliştirmek veya çalıştırmak için kurum içi donanım ve yazılım satın alma ve bunları yönetme zorunluluğundan kurtararak, bulutta eksiksiz bir geliştirme ortamı sağlayan bir bulut bilgi işlem modelidir.
R
  • RPO
    • İşletmenin olası büyük bir kesinti durumunda kapalı kalma süresi boyunca kaybetmeyi göze alabileceği ve işletmeye önemli bir zarar vermeden çalışmaya devam edebileceği veri miktarını gösteren bir parametredir.
  • RTO
    • Kurtarma Süresi Hedefi (RTO-Recovery Time ObjectIve) olası büyük bir kesinti durumunda bir şirketin uygulamalarını ve süreçlerini kurtarmak ve yeniden çalışmaya başlamak için kapalı kalabileceği hedef süreyi gösteren bir parametredir. Felaketin başlangıcı ile kurtarma arasındaki süreyi belirler ve IT ekiplerinin uygulamaları ve verilerini geri yükleme adımlarını da hesaba katar.
S
  • Sanal Makine (VM)
    • Programları çalıştırmak ve uygulamaları dağıtmak için fiziksel bir bilgisayar yerine yazılım kullanan bir bilgi işlem kaynağıdır.
  • Sanallaştırma
    • Birden fazla sayıdaki işletim sisteminin aynı fiziksel donanım kaynaklarını paylaşarak çalışmasını ifade eden bir kavram. Sanallaştırma sistemleri kullanıcı ile donanım arasında mantıksal bir katman oluşturarak kullanıcının doğrudan fiziksel sistem kaynaklarına erişmesini engeller. Farklı ölçekteki işletmeler için verimliliği artıran ve BT harcamalarını azaltan sanallaştırma, mevcut kaynakların tam olarak kullanılmasına yardımcı olarak genel maliyetin de en aza indirilmesini sağlar.
  • SD Wan (SDN-Software Defined Network)
    • Yazılım tabanlı geniş alan ağı anlamına gelen SD Wan; kurumların tüm şubeleri, ofisleri ve veri merkezleri arasında kesintisiz bir işletme ağının kurulmasını sağlayan ve bunları kolayca yönetme olanağı sunan yazılım tabanlı ağ oluşturma teknolojisidir.
  • Siber Güvenlik
    • Bilgisayarlar, sunucular, elektronik sistemler ve bunlara bağlı ağları ve verileri kötü amaçlı saldırılardan korumak amacıyla yapılan her türlü önlem ve uygulamalara denilmektedir. Bilgi teknolojisi güvenliği veya elektronik bilgi güvenliği olarak da bilinir. İşletmeler siber güvenlik hizmetleri sayesinde hem verilerini hem de iş süreçlerini uçtan uca koruyabilirler.
  • Siber Saldırı
    • Bir iş veya kişisel bilgisayar ağı içindeki önemli belgelere erişerek, istemlere zarar vermeyi ve bunların kontrolünü ele geçirmek amacıyla gerçekleştirilen bir çeşit elektronik saldırı biçimidir. Siber saldırı sonucunda zararlı kişilerce ele geçirilen önemli bilgiler deşifre edilebilir ve fidye istmek amacıyla kullanılabilmektedir.
  • Snapshot
    • Bir sanal sunucu diskinin tam durumunun ve verilerilerinin anlık görüntüsünün alınıp daha sonra disk üzerindeki tüm değişiklerin başka dosyaya yazılması işlemidir. Sistemde yaşanan beklenmedik bir durumda anlık görüntü ile kaydedilen duruma geri dönebilmeyi sağlar.
  • Son Kullanıcı Desteği
    • İşletmelerdeki bilgisayar kullanıcıların bilgisayar, yazıcı gibi cihazlarında çalışırken yaşadığı her türlü aksaklık ve sorun için ihtiyaç duydukları çözümlerin sunulmasıdır.
  • Sunucu (Server)
    • Sunucu (server), IT altyapısında "istemci" denilen diğer program ve cihazlara çeşitli işlevler sunan bilgisayar sistemlerine veya yazılımlarına verilen genel isimdir.
  • Sunucu Yönetimi
    • Sunucu üzerindeki sistemlerin sorunsuz ve stabil çalışmasını sağlayabilmek adına sunucuların takip ve kontrollerinin yapılması, meydana gelebilecek herhangi bir sorunda tüm müdahale işlemlerinin yapılması sunucu yönetimi olarak adlandırılır.
  • System Health Check
    • Bir işletmenin sahip olduğu tüm IT yapısının verimli ve doğru bir şekilde çalışması için yapılan bir sistem sağlık kontrolü işlemidir. İşletmenin sistemlerinin etkisiz çalışmasına neden olan tutarsızlıkları ve verimsizlikleri saptayarak bilgi işlem verimliliğini artırma ve maliyetleri düşürme fırsatları sağlar.
T
  • Teknolojik Dönüşüm (Dijital Dönüşüm)
    • Organizasyonların daha etkin ve verimli hizmet vermek adına, hızla gelişen bilgi teknolojilerinin sunduğu imkanlar doğrultusunda, insan, iş süreçleri ve teknoloji unsurlarında gerçekleştirdiği bütüncül bir dönüşüm sürecidir.
U
  • Uygulama Yönetimi
    • Uygulama Yönetimi, kuruluş içindeki tüm uygulamaların ilk kullanılmaya başlandığı andan itibaren performansı ve verimliliği için gerekli bakım ve sürüm güncellemelerini kapsayan bir yönetim aracıdır.
V
  • Veri Tabanı (Database)
    • Veri tabanları bir bilgisayar sisteminde depolanan yapılandırılmış bilgi veya verilere kolayca erişilebilmeyi, yönetilebilmeyi, güncelleyebilmeyi sağlayan düzenli bir depolama ortamıdır.
  • Virüs
    • Kullanıcının izni ya da bilgisi dahilinde olmadan kendini diğer dosyaların içerisinde gizleyerek bilgisayarın çalışma şeklini değiştirerek, dosyaları bozmak ve bilgi kayıplarına neden olmak için faaliyet gösteren bir tür bilgisayar programıdır.
  • VPN
    • VPN, "Sanal Özel Ağ" anlamına gelir ve genel ağları kullanırken korumalı özel bir ağ bağlantısı kurmayı sağlayan bir bağlantı çeşididir. VPN'ler internet trafiğinizi şifreler ve çevrimiçi kimliğinizi gizler. Böylece, üçüncü kişiler tarafından çevrimiçi faaliyetlerinizi izlemesini ve verilerinizin çalınmasını zorlaştırır.
  • Wi-Fi
    • Wi-Fi, bilgisayarları, tabletleri, akıllı telefonları ve diğer cihazları internete bağlamak için kullanılan kablosuz bir teknolojidir. Wi-Fi, bir kablosuz yönlendiriciden yakındaki bir cihaza gönderilen ve sinyali görebileceğiniz ve kullanabileceğiniz verilere çeviren radyo sinyalidir.
  • Wireless
    • Türkçe’de kablosuz anlamına gelmektedir. Kablosuz iletişim (Wireless) herhangi bir kablolu bağlantı olmadan iki veya daha fazla nokta arasındaki bilgi aktarımıdır.
Y
  • Yapay Zeka
    • Yapay zeka (AI), insan zekâsına özgü olan, algılama, düşünme, fikir yürütme, sorun çözme, öğrenme, iletişim kurma gibi yüksek bilişsel fonksiyonları ve otonom davranışları gerçekleştirmesi beklenen yapay bir işletim sistemidir.

Size Nasıl Yardımcı Olabiliriz?